Wywiad: najważniejsze jest zapobieganie

Z lekarzem Sławomirem Badurą z Ośrodka Medycznego „Zdrowie” na temat funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej oraz działań podejmowanych podczas sytuacji epidemicznej rozmawia Jakub Gawron.

Jak długo pracuje Pan na terenie Borku Fałęckiego?

Od początku lat 90. pracuję jak lekarz, początkowo w przychodni przy ul. Niemcewicza 7, a od 9 lat wraz z doktor Marią Turlej-Popiel leczymy pacjentów w nowym, kameralnym Ośrodku Medycznym „Zdrowie”. Chcieliśmy, aby w nowej przychodni panowała przyjazna, rodzinna atmosfera, a każdy chory nie był anonimowy, ale rozpoznawalny nie tylko przez nas jako lekarzy, ale także przez pielęgniarki. Myślę, że nam się to udało, bo takie sygnały odbieramy od naszych pacjentów. Nasza przychodnia od początku swojej działalności działa w oparciu o umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wszystkie porady lekarskie, badania laboratoryjne, USG jamy brzusznej, badania radiologiczne, EKG oraz obowiązkowe szczepienia wykonywane są bezpłatnie.

W jaki sposób działają Państwo w okresie epidemii?

W związku z rozwojem sytuacji epidemicznej w Polsce od 14 do 20 marca obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego, a od 20 marca w związku z narastającą liczbą zakażeń SARS-CoV 2 obowiązuje już stan epidemii, więc, co za tym idzie, praca przychodni POZ musiała ulec reorganizacji. Nasza aktywność lecznicza jest obecnie niezbędna dla zachowania zdrowia i zapewnienia ciągłości leczenia osobom z innymi chorobami, w tym chorym przewlekle. Wiele podmiotów leczniczych i praktyk zawodowych ograniczyło zakres działalności stąd ogromna rola nas - lekarzy rodzinnych - w zapewnianiu poczucia bezpieczeństwa naszym chorym. Oczywiście obowiązują nas zalecenia i wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, stąd ograniczamy wizyty pacjentów w budynku przychodni do niezbędnego minimum.

Jakie są Pana zalecenia dla pacjentów w związku z obecną sytuacją?

Najważniejsze jest zapobieganie zakażeniu koronawirusem. Patogen dostaje się do organizmu przez oczy, nos i usta (kontakt z błonami śluzowymi), dlatego ważne jest, aby unikać dotykania twarzy, zwłaszcza poza domem, mycie rąk wodą z mydłem, dezynfekowanie preparatami lub chusteczkami na bazie alkoholu 60%, zachowanie dystansu w miejscach publicznych, unikanie spotkań towarzyskich, stosowanie maseczek na twarz.

Czy wizyty pielęgniarek środowiskowych odbywają się na tych samych zasadach, co przed stanem epidemii?

Naszym zadaniem jako przychodni lekarzy rodzinnych jest spowolnić rozwój epidemii. Pacjentom udzielane są teleporady, wydawane są e-recepty, przyjęcia odbywają się tylko po uprzednim umówieniu się telefonicznym - prowadzimy wywiad
i decydujemy, które problemy możemy rozwiązać na podstawie rozmowy, a który pacjent ma się zgłosić. Nasze poradnie są zinformatyzowane, lekarz widzi wyniki badań diagnostycznych, ma wgląd w całą dokumentację - zaświadczenia, zwolnienia, numery e-recept, skierowania mogą być wystawiane on-line lub przekazywane do odebrania w recepcji. Chory może zadzwonić, spisać numer e-recepty i zrealizować ją w aptece. Olbrzymie znaczenie ma bardzo dobra praca rejestracji, przekazywanie informacji, szkolenia wewnętrzne, podział zadań. Oczywiście realizowane są również wizyty domowe przy zastosowaniu środków ochrony osobistej personelu.

Czy zanotowali Państwo wzmożoną chęć konsultacji lekarskich ze strony pacjentów z obawy na koronawirusa?

Pacjenci są doskonale zorientowani i wiedzą, że mogą korzystać z teleporad w przypadku objawów infekcji, my zaś zawsze przeprowadzamy krótki wywiad przesiewowy w kierunku podejrzenia zakażenia koronawirusem u każdego chorego.

Co mają zrobić pacjenci przewlekle chorzy lub będący w trakcie leczenie albo już z zaplanowanymi wcześniej badaniami czy konsultacjami lekarskimi?

Bardzo duże znaczenie w zachowaniu ciągłości terapii ma nieprzerwana praca przychodni lekarzy rodzinnych, jak to wcześniej mówiłem. Chociaż wizyt twarzą w twarz jest coraz mniej, z uwagi na ochronę personelu i przerwanie transmisji wirusa, to realizujemy wszystkie najpotrzebniejsze świadczenia medyczne dla naszych pacjentów.

Jak uzyskać zwolnienie lekarskie na czas choroby w okresie epidemii?

Nie ma z tym najmniejszych problemów, podczas każdej teleporady, jeżeli tylko zachodzi potrzeba wystawienia e-ZLA o niezdolności do pracy, to pacjent takie zaświadczenie może uzyskać.

Jak uzyskać przedłużenie recept na leki stałe?

Wystawiając e-recepty, przepisujemy przewlekle chorym pacjentom leki na kilka miesięcy, staramy się wysyłać kody dostępu SMS-em, mailem czy w trakcie kontaktu telefonicznego.

Jak Państwo radzą sobie z bezpieczeństwem swoim i pacjentów?

Ochrona personelu i pacjentów jest priorytetem. Jesteśmy przygotowani i mamy możliwości: co dzień jest prowadzona dezynfekcja pomieszczeń, pracujemy w zespołach zmianowych niekontaktujących się z sobą co 2 tygodnie, stosujemy się do zaleceń wietrzenia pomieszczeń, poczekalnie i gabinety odkażamy kilka razy dziennie, włączamy lampy bakteriobójcze, stosujemy maski, przyłbice, fartuchy, rękawiczki, umawiamy się z pacjentem na konkretną godzinę. Standardem jest, że w poczekalni jest jedna osoba, a środki dezynfekcyjne są dostępne przy wejściu do poradni, pacjentom rozdajemy maseczki. No i sprawa najważniejsza - wszyscy nasi lekarze i pielęgniarki pracują tylko w jednym miejscu pracy.